Forum Rolleiflexclub

[Alien]

Hoeveel water gebruik je per spoelgang, Paul? Evenveel als het chemievolume, het maximum wat de tank/machine aankan, of het minimum om de hele film onder te dompelen?

.tsooJ
_________________
Take only photographs, leave only footsteps.

[Paul Jenner]

De eerste en de tweede keer hetzelfde volume als de chemie, de laatste -niet roterende- spoelgang iets meer om de spiraal goed ondergedompeld te krijgen.


Paul.
_________________
www.rolleiflexclub.nl

We've got everything you need - satisfaction guaranteed

[Han]

Zeg Frank, als ik deze PDF lees dan wordt hier aangeraden om zo snel mogelijk water na een spoel batch te verversen. Of ik begrijp iets geheel verkeerd.
(ik heb overigens enkel de hoofdlijnen gelezen van dit artikel)
Weet je wel zeker dat jou spoel methode effectief is en niet ten koste gaat van de kwaliteit van je negatieven.

De methode uit de PDF is interessant, in mijn proces gebruik ik deze methode precies omgekeerd.

Ik heb nog even de school boeken erbij gepakt en daar het volgende gelezen over het fixeren.
Het fixeren is in twee fasen te onderscheiden:
Het fixeer zet niet belichte en daardoor niet door de ontwikkelaar gezwarte zilverhalogenide om in een oplosbare verbinding.
De eerste fase is dan dat deze zilverhalogenide omgezet wordt in een kleurloze maar nog niet oplosbare stof en dat noemen ze de 'clearing time'.
De film is doorzichtig.
Dan moet er nog een keer dezelfde tijd gefixeerd worden om deze onoplosbare verbinding wordt omgezet in een wel oplosbaar zout. Pas dan is de fixeer tijd verstreken en kan het zo gevormde zout uit de emulsie gespoeld worden.

M.a.w. het gaat hierbij om dat er meer dan alleen chemicalien uit de film word gespoeld, o.a. het resterende zilver.

Ook is het zo dat hooggevoelige films een dikkere emulsie laag hebben dan laaggevoelige zodoende moeten hooggevoelige films langer gespoeld worden.

[Frank]

Uiteraard heb ik deze methode ook niet zelf bedacht, maar ben ik 'm gaan gebruiken omdat een continue stroom water van gelijkblijvende temperatuur een probleem was. Ik denk, dat het niet zoveel uitmaakt of je 3, 5 of 8 maal water ververst. De auteur meldt, dat theoretisch zelfs 1 maal spoelen voldoende zou zijn. Waar hij zich vooral zorgen over maakt, is de hoeveelheid vloeistof, die van de vorige spoelbeurt overblijft en hij geeft tips om die te beperken. Het is duidelijk, dat 1ml fixeerrestant en 500ml water beter werkt, dan 10ml fixeerrestant en 500ml water.
Wat die effectiviteit betreft: ik heb het nooit getest. Maar ik ken de theorie van het proces en heb nooit problemen ondervonden. Zoals gezegd, ik heb het niet bedacht en weet niet beter dan dat de methode veel wordt toegepast.
Frank

[Han]

Het is natuurlijk om het even welke methode de meest effectieve is. De methode die jij beschrijft is zeer in tegenspraak met hetgeen wat ik begin jaren '90 geleerd heb op school. Maar ja de school speelt op zeker en heeft ook niet in alle gevallen gelijk.

Overigens de PDF gaat uitsluitend over Ilford films en door Ilford een geaccepteerde methode. De vraag die je jezelf wel moet stellen of deze sheet te veralgemeniseren is en toepasbaar voor andere fabrikanten.
De film opbouw is over het algemeen hetzelfde maar of ook dezelfde ingrediënten worden gebruikt is nog maar de vraag en dat deze met dezelfde nabehandeling kunnen volstaan om 'archiefvastheid' te garanderen.

Ik kan mij vaag herinneren dat er een middel was waarmee je kon testen of de film goed gespoeld is. Of het is een droom geweest
Ik zal het eens nakijken of ik iets kan vinden hierover en is het er dan laat ik het hier weten.

[Alien]

Wordt ook aangestipt in dat artikel: net zoals er indicatoren zijn om de werkzaamheid van je stopbad en fixeerbad te bepalen, zijn er indicatoren die de hoeveelheid fixeer in je spoelwater te bepalen.

(In feite hetzelfde als die je gebruikt om je fixeerbad te bepalen, alleen wil je nu juist niet weten of er voldoende werkzame fixeer in je fixeerbad aanwezig is, maar of er niet teveel fixeer meer in je spoelwater overblijft.)

Wat inderdaad enkele keren wordt aangestipt is het belang van het voorkomen van overdracht tussen de spoelbaden. Het is de bedoeling dat het spoelwater zoveel mogelijk fixeer uit de emulsie opneemt, en zo weinig mogelijk uit het in de tank achtergebleven spoelwater van de vorige spoelbeurt. Aangeraden wordt dan ook om na elke spoelbeurt de tank goed leeg te maken, eventueel zelfs schoon te vegen.

Ik kan me voorstellen dat een combinatie van de traditionele en de Ilford methode ook zeer effectief kan zijn: eerst kort spoelen met stromend water om "losse" fixeerresten te verwijderen, daarna een aantal kleine baden om de film zelf te spoelen.

Het zal altijd wel een enigszins religieuze strijd blijven, net zoals de wijze van fixeren zelf (een bad?! twee baden!!), maar voor mij staat vast dat spoelen met continu stromend water, mede door de aard van het spoelproces, vooral zorgt voor een grote verspilling van water. (Traditionele) fotografie is sowieso al een behoorlijk milieubelastende hobby, het is mijn inziens dan ook belangrijk om verspilling zoveel mogelijk te beperken.

.tsooJ
_________________
Take only photographs, leave only footsteps.

[Han]

Je hebt gelijk om te zeggen dat continu spoelen verspilling met zich mee brengt tenzij je het gewoon goed doet. Het is niet de bedoeling dat je met een intensieve stoom werkt.
Alhoewel je daarmee, volgens sommige beschrijvingen, je de spoeltijd aanzienlijk kunt verkorten.
Een zeer zuinig straaltje die het water in feite continu ververst in de juiste temperatuur gedurende 15 minuten moet voldoende zijn.

Voor mij persoonlijk is deze methode niet haalbaar omdat ik zoals gezegd met een HDR ketel zit. Een kleine boiler zou mij hierbij uit de brand helpen. Maar het is de moeite niet aangezien ik zeer weinig analoog werk op het moment.

[Frank]

Ik begrijp, dat je de door mij en anderen beschreven methode nog steeds niet vertrouwt. Ter geruststelling: Ik heb hier verschillende boeken, waarin hij beschreven wordt. O.a. The Negative van Ansel Adams, toch niet de eerste de beste.

[Paul Jenner]

Han,

je zou eens kunnen overwegen om zo'n rotatiemachine aan te schaffen. Tweedehands rond de vijf tientjes heb je er een staan en dat is veel goedkoper dan een nieuwe c.v. ketel
Maar het moet gezegd worden dat ik altijd ruim tijd besteed aan het op temperatuur krijgen van de baden en de fles met spoelwater. Ik gebruik soms zelfs de magnetron om een graadje bij te warmen

Een andere methode is natuurlijk 's avonds voor het eten alvast lauw water in je bak met thermostaat te doen en dan pas na de koffie te beginnen met ontwikkelen. Als het goed is, heeft de thermostaat dan inmiddels zijn werk gedaan.


Paul.
_________________
www.rolleiflexclub.nl

We've got everything you need - satisfaction guaranteed

[Manuel]

mensen, ontzettend bedankt voor alle tips, ik ga hier zeker mee aan de slag dit weekend. De methode van 3 keer verversen staat me erg aan, gemak dient de mens toch?

verder; in een eerder topic werd mij geadviseerd geen afstrijktang te gebruiken om hiermee strepen te voorkomen. nu heb ik geen strepen meer maar wel druppels op de film (kan ze wegpoetsen maar het is wel hinderlijk). ik gebruik een wetting agent (die overigens bij mij wél schuimt... is dit de bedoeling?). wat kan ik doen?

en; is het gebruikelijk dat film zo krult na het drogen? het is heel lastig gekrulde film in de scanhouder te doen. als ik film laat ontwikkelen is het altijd mooi recht.

[Paul Jenner]

Gebruik in ieder geval échte wetting agent van Amaloco, zeker geen afwasmiddel of dat soort narigheid. Wetting agent behoort niet te schuimen, vooropgesteld dat je er niet mee gaat roteren of shaken natuurlijk.

Afstijktang is uit den boze. Ik "zeem" de film één keer af door hem tussen bevochtigde wijsvinger en middelvinger te klemmen en daarmee één keer van boven naar beneden af te schuiven. Druppels zijn dan eigenlijk uitgesloten.

Droogstrepen is volgens mij meestal kalk uit het leidingwater. Je zou kunnen overwegen om alleen gefilterd water te gebruiken voor ALLE baden. Krullen heb ik ook last van, ondanks toepassing van zo'n verzwaarde wasknijper. Als de film echt lekker droog is kun je hem natuurlijk knippen en in zijn perkamijnen hoesje doen en dan een nacht en een dag over laten staan met een zware stapel boeken erop. Dat helpt iets. Na verloop van tijd wordt het krullen sowieso minder.

Paul.
_________________
www.rolleiflexclub.nl

We've got everything you need - satisfaction guaranteed

[Tum]

Hallo Manuel,

mijn wetting agent schuimt ook. Ik gebruik dus maar minder dan nix, en trek de film zonder klotsen uit het spoelwater. Nog geen last van druppels, ondanks dat hier het water keihard uit de kraan komt.
De Adox film krulde sterk op, tot mijn verbazing, want de HP5 was mooi recht, na een nachtje aan de waslijn met de officiele zware filmklem onderaan.

Tum.
_________________
http://www.richardtummers.nl

[Han]

@ Paul,

Het kost mij niet zoveel moeite om de baden op temperatuur te krijgen, hierbinnen is het altijd 20 graden behalve in de zomer.
En nu lees ik dat 1 emmer wel voldoende is om te film te spoelen dat maakt het ook wel gemakkelijker Maar ik houd de suggestie in gedachte, mocht ik ooit het ontwikkelen intensiveren.

@Manuel, gebruik je wel speciale film ophang knijpers, die hebben een verzwaring op de onderste knijper zodat de film strak blijft staan tijdens het drogen. Dat voorkomt een hoop krul leed en ddordat de film strak staat loopt het water gemakkelijker van de film af waardoor er nauwelijks druppelvorming ontstaat.



Met dank aan fotohuisrovo.nl